Visdoms og dårskaps veg
1 Kvinnevisdom ¬byggjer huset,
men dårskap ¬riv det ned med hendene.
2 Den som ferdast rett, ¬har age for Herren,
den som går krokvegar, ¬vanvørder han.
3 Dårens munn ¬vert eit ris for hans hovmod,
men for vismenn ¬er lippene eit vern.
4 Utan oksar er krubba tom,
med sterke stutar ¬fylgjer stor avling.
5 Eit ærleg vitne lyg ikkje,
men falske vitne fer med lygn.
6 Ein spottar søkjer visdom, ¬men finn han ikkje;
for den som er klok, ¬er det lett å få kunnskap.
7 Hald deg borte ¬frå dumme menn,
du finn ikkje vit ¬på lippene deira.
8 Det er klok manns visdom ¬at han kjenner sin veg,
og dårars dårskap ¬at dei narrar seg sjølve.
9 Dårane spottar skuldofferet,
men velvilje rår ¬mellom ærlege folk.
10 Hjarta kjenner si eiga sorg,
og ingen annan ¬er med det i gleda.
11 Gudlause folk ¬får sitt hus lagt i øyde,
men ærlege folk ¬ser teltet sitt bløma.
12 Om mannen meiner ¬at vegen er rett,
kan han likevel enda i døden.
13 Jamvel når ein ler, ¬kan hjarta lida,
og gleda endar ofte med sorg.
14 Den fråfalne får att for si ferd,
og ein god mann ¬held seg borte frå han.
15 Ein godtruen mann ¬trur alt som vert sagt,
den kloke gjev akt på sine steg.
16 Den vise ottast ¬og skyr det vonde,
dåren går på ¬og kjenner seg trygg.
17 Den som er bråsint, ¬gjer dumme ting,
den som tenkjer seg om, ¬vert mislikt.
18 Det dei godtrune får, ¬er dårskap,
men dei kloke vert krona ¬med kunnskap.
19 Dei vonde må bøya seg ¬for dei gode,
dei gudlause står ved dørene ¬åt dei rettferdige.
20 Jamvel av vener ¬vert den fattige hata,
men mange er dei ¬som elskar den rike.
21 Synd gjer den ¬som vanvørder sin neste,
sæl er den som har medynk ¬med armingar.
22 Dei som tenkjer ut vondt, ¬fer vilt,
dei som har godt i tankar, ¬møter miskunn og truskap.
23 Alt strev fører vinning ¬med seg,
men tomt snakk gjev berre tap.
24 Dei vise vert krona ¬med rikdom,
dårars dårskap ¬er alltid dårskap.
25 Eit ærleg vitne bergar liv,
men ein svikar er den ¬som fer med lygn.
26 Den som ottast Herren, ¬har eit trygt vern,
og for hans born er det livd.
27 Age for Herren ¬er ei kjelde til liv,
ei hjelp som bergar ¬frå dødens snarer.
28 Mykje folk ¬er ei ære for kongen,
men for lite folk ¬gjer at fyrsten fell.
29 Visleg mann har godt skjøn,
bråsinne er den største ¬dårskap.
30 Ro i hugen gjev kroppen liv,
lidenskap er som rotenskap ¬i bein.
31 Den som er hard ¬med ein arming,
spottar hans skapar,
den som er mild mot dei ¬fattige, ærar Gud.
32 Den gudlause fell ¬for sin eigen vondskap,
i sin ærlegdom ¬finn den rettferdige livd.
33 I klok manns hjarta ¬finn visdomen ro,
men hjå dårar ¬gjev han seg til kjenne.
34 Rettferd lyfter eit folk,
men synd er ei skam for folka.
35 Kongen likar den kloke tenar,
men harmast på den ¬som skjemmer seg ut.